حجت الاسلام و المسلمین هادی عباسی خراسانی در گفتگو با خبرگزاری حوزه اظهارداشت: حضرت علی -علیه السلام- معصوم است و تنها معصوم می‌تواند ایشان را معرفی کند، معرِّف باید اجلی از معرَّف باشد و هیچ‌کس از امیرالمؤمنین علی -علیه السلام- اجلی و برتر نیست، جز وجود مقدس پیامبر -صلی الله علیه و آله- ؛ بنابراین بهترین راه معرفتی و شناخت حضرت علی -علیه السلام- ، پیامبر -صلی الله علیه و آله- می‌باشند که معصوم و اجلی هستند.
وی افزود: عظمت جهان و جهانیان بر پایة اصول است و عظمت انسان نیز به اصول است؛ اصول که انسان بر آن استوار است، اصول 5گانة دین می باشد: توحید، معاد، نبوت، عدل، امامت؛ حال برای شناخت علی -علیه السلام- باید اصولی را که عظمت انسان به آن‌ها است در وجود مبارکش بررسی کرد.
توحید
این استاد حوزه بیان کرد: بزرگ‌ترین هنر و خصلت علی -علیه السلام- این بود که در توحید و مبدأشناسی از قطع حصولی و علم اصطلاحی به شرک و یقین شهودی هجرت داشتند، اگر دیگران در مرحلة کأنّ و شاید بودند، علی -علیه السلام- به مقام أنّ و یقین و قطع شهودی رسیدند و فرمودند: لا أعبد ما لا أری؛ خدایی را که نمی‌بینم، عبادت نمی‌کنم و نیز حضرت -علیه السلام- در دعای صباح می‌فرمایند: یا من دلّ علی ذاته بذاته؛ ای کسی که خود بر ذات خویش دلالت می‌کنی!
وی افزود: حضرت علی -علیه السلام- نه با اندیشه، بلکه با شهود به توحید رسیدند و ادراک ایشان از نوع شهودی است نه غیبی؛ اگر دیگران مؤمن به غیب هستند، ایشان مؤمن به شهادتند.
معاد
نویسنده الهی نامه تصریح کرد: ایمان حضرت علی -علیه السلام- دربارة معاد و قیامت نیز شهودی است و از نوع ایمان به شهادت است نه غیب؛ چنان‌چه حضرت می‌فرمایند: « لو کشفت الغطاء ما ازددت یقینا؛ اگر پرده و حجاب کنار رود، به یقین من افزوده نخواهد شد».
نبوت
این کارشناس حوزوی بیان کرد: ایمان حضرت راجع به نبوت هم شهودی بود؛ پیامبر -صلی الله علیه و آله- خطاب به امیرالمؤمنین -علیه السلام- فرمودند: انك تسمع ما اسمع و ترى ما ارى، الا انك لستبنبى و لكنك لوزیر؛ تو آنچه را كه من مىشنوم ومىبینم مىشنوى ومىبینى، جز اینكه تو پیامبر نیستى بلكه وزیر ویاور من هستى (نهج البلاغه، خطبة قاصعه)؛ حصول سه‌گانة توحید، معاد و نبوت برای حضرت مشهود و مشهور بود، نه مستور و محجوب و از سنخ ایمان به شهادت بود نه غیب.
عدل
نویسنده کتاب عرفانی صدکلمه خاطرنشان کرد: عدل از اوصاف باری تعالی و مورد پذیرش مذهب امامیه است؛ نسبت امام علی -علیه السلام- به عدل نه تنها در کلام حضرت متبلور و متجلی است، بلکه تمام هستی حضرت آیت کبرای عدل الهی و عدل مجسم و ممثل است، علی -علیه السلام- حقیقت عدل است.
وی افزود: حضرت -علیه السلام- می‌فرماید: «العدل اقوی اساس»؛ عدل سنگ زیرین بنیان اسلام است (غررالحکم، ص446)؛ ایشان عدالت را رأس و هستة اصلی و جوهرة ایمان و سرچشمة خوبی‌ها بیان می‌کنند: «العدل رأس الإیمان و جماع الإحسان» (همان) و در کلامی دیگر آن را برترین موهبت، پیروزی و عزت و کرامت معرفی می‌کند: «اسنی المواهب العدل» (همان)، « العدل فوز و کرامة» (همان)؛ عدل و عدالت، فصل مقوِّم وجودی حضرت -علیه السلام- است نه ملکة نفسانی حضرت؛ بنابراین ایمان حضرت به عدل، ایمان به شهادت است نه غیب.
امامت
وی گفت: حقیقت خود حضرت -علیه السلام- مشهود حضرت است؛ بنابراین نسبت به امامت هم ایمان شهودی دارد؛ اصول پنج‌گانه برای حضرت -علیه السلام- عینی و شهودی است، نه علمی و غیبی؛ هرچه انسان به عالم آخرت نزدیک‌تر می‌شود، حقیقت آقا امیرالمؤمنین -علیه السلام- روشن‌تر می‌شود.
حجت الاسلام و المسلمین عباسی خراسانی خاطرنشان کرد: علی -علیه السلام- ولی دنیا و آخرت است و طبق فرمودة پیامبر -صلی الله علیه و آله- جایگاه ایشان در میان امت اسلام، مانند جایگاه سورة قل هو الله أحد است (مناقب ابن مغازلی، ص82)، همان‌گونه که خداوند فرد و یکتاست، علی -علیه السلام- هم فرد است؛ گفتیم حقیقت حضرت شهودی است؛ شیعة حضرت علی -علیه السلام- که ایشان را اسوه قرار دهد، به شهود می‌رسد و شهود هم مراحل و مراتب دارد؛ شب قدر، شبی است که انسان می‌تواند به برخی معرفت‌های خاص و شهود برسد.
وی یادآورشد: امیرالمؤمنین علی -علیه السلام- تا قیام قیامت آثار و اوصافش هست که هست، همان‌گونه که سورة قل هو الله احد تا قیامت باقی است و آثاری دارد، آثار و اوصاف علی -علیه السلام- نیز تا قیامت باقی است؛ دنیا و جهان هنوز علی -علیه السلام- را نشناخته‌است و هرچه زمان جلو می‌رود، حالات حضرت بیش‌تر مشخص می‌شود و سخنان حضرت هم جلوه‌ای از حالات ایشان است.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در شب 21 ماه مبارک رمضان، مولای مهربانی و عطوفت‌ها و مظهر رحمت تامة الهی، جان به جانان تسلیم می‌کند و به شهادت می‌رسد؛ رهبر و امامی که مرگ و شهادت برای حضرتش ناشناخته نیست، بلکه مرگ برای او حضور و شهود است و از مقولة ایمان به غیب نیست، بلکه ایمان به شهادت است؛ چنان‌چه خود حضرت فرمودند: مرگ برای من میهمان ناخوانده و ناشناس نیست، مثل من و مرگ، مثل لب تشنه ای است که بعد مدتها به آب برسد و همانند کسی است که گمشده ارزشمندی داشته باشد و بعد مدتها آن را بیابد (نهج البلاغه، نامة 23).
وی گفت: امام علی -علیه السلام- انسان کامل و شخصیتی است که جهان را به خوبی ترسیم کرده؛ انسان را به خوبی تعریف نموده؛ ایمان و اخلاص را به وضوح نشان داده و به جایی رسیده‌است که به تعبیر آقایان عرفا، سفر چهارم را به کمال پیموده و رهنمون شده‌است، سفر من الخلق إلی الخلق بالحق؛ یعنی مظهر اسماء حسنای الهی است؛ بنابراین هرگز جدا از حق نیست و حق همیشه همراه اوست: علی مع الحق و الحق مع العلی.
وی افزود: علی -علیه السلام- به مقامی رسیده‌است که سیل علوم و معارف از حضرتش جاری است؛ هر قله‌ای سیل‌زا نیست بلکه قله‌های مرتفع سیل‌خیز هستند؛ حضرت -علیه السلام- می‌فرمایند: ینحدر عنی السیل؛ یعنی علوم و فضائل از من سرچشمه می‌گیرد؛ «فزت و رب الکعبة» که آخرین سخن حضرت -علیه السلام- در محراب است، بیانگر عروج دیگری است و بیان سیر صعودی حضرت است؛ حضرت حقیقت حق است، چه در نزول و چه در عروج.
